Rosemarie Frey, arts natuurgeneeswijzen, in gesprek met Els kikke, over het spannende meeslepende boek: ‘De androgyne mens Innerlijk huwelijk van liefde en kracht’
Waarom ben je gaan schrijven over androgynie?
Androgynie betekent, vanuit de Jungiaanse hoek, dat je mannelijke zowel als je vrouwelijke kant geïntegreerd zijn. Je bent daarmee in staat beide in te zetten, al naar gelang de situatie.
Na de conceptie is een mens zes weken vrouw en dan, als dat in het plan ligt besloten, vindt, met een extra dot testosteron, de switch naar man plaats. Een flink aantal eigenschappen en mogelijkheden van beide seksen blijven in ieder mens aanwezig. We zijn dus allemaal in potentie androgyn maar we plukken er nog maar zo weinig de vruchten van, laat staan dat we ervan genieten. Dit potentieel probeerde ik met dit boek aan te boren bij de lezer.
Man-vrouw heeft wel een spanningsveld opgeleverd.
Ja zeker! Leuk spannend wel. Maar ook vaak rottig spannend. Als je kijkt naar wat er allemaal voor ellende uit is voortgekomen in de loop der eeuwen. Angsten, manipulatie, verkrachting, onderwerping. Als onze mannelijke kant onze vrouwelijke kant ontkent of aanvalt, in plaats van aanvult, weerspiegelt zich dat, niet alleen in ons contact met de andere sekse, maar ook in ons contact met de eigen sekse.
Hoe werkt dat dan?
Het is een magnetisch veld. De vrouwelijke pool in ons kan zich aangetrokken voelen tot de mannelijke pool in een ander, en andersom. Ongeacht of die ander een man of een vrouw is. Als beide polen in onszelf in balans met elkaar zijn, botert het ook lekker met de buitenwereld en hebben we bijvoorbeeld verrukkelijke seks. We handelen effectief op het juiste moment, of maken passen op de plaats. Tegenpolen, vergelijkbaar met een magneet, kunnen elkaar echter zo aantrekken dat ze elkaar vernietigen, opslurpen, dooddrukken. En twee even polen met de neuzen tegenover elkaar stoten elkaar af, soms met geweld. Met de neuzen in dezelfde richting kunnen ze elkaar versterken. In relaties is dit magnetisch veld merkbaar en zichtbaar.
Hoe zit dat in homofiele relaties, volgens jou?
De mannelijke pool en de vrouwelijke pool gaan daarin even vaak een relatie met elkaar aan. Het kan de vrouwelijke pool in een man zijn die zich voelt aangetrokken tot de mannelijke pool in zijn partner. Het kan de vrouwelijke pool in een vrouw zijn die relateert met de mannelijke pool in haar partner. Ze kunnen elkaar aanvullen of aanvallen of ontkennen. Ook de even polen kunnen even hard botsen als in heterorelaties. Iemand kan ook steeds van pool switchen en een ander die meer aan één pool zit gebakken ermee dol draaien.
Hoe vertaalt androgynie zich lichamelijk, volgens jou?
Androgyn zijn betekent voor mij in balans zijn. Lichamelijk drukt zich dat uit in een rustige volle ademhaling, een evenwichtig hartritme, een normale bloeddruk en afscheiding van hormonen, een sterk immuunsysteem, een gezonde eetlust, slaap en seksualiteit aangestuurd door een goed functionerend emotioneel brein (oude hersenen, limbisch systeem) Het betekent o.a. dat dit brein op een realistische manier signalen uit de buiten- of binnenwereld als veilig of onveilig interpreteert.
En als het sein op onveilig staat?
Dan raakt het hele systeem op tilt om, koste wat het kost, de balans te herstellen. Ziekte is in die zin ook het herstellen van de balans. De zenuwstelsels zijn, zoals je weet, voortdurend bezig met het hart weer in balans te brengen door de hartslag te versnellen of af te remmen. Die balans is niet altijd een natuurlijke gezonde balans maar een balans die het uit balans zijn compenseert. Als het mannelijke en het vrouwelijke in evenwicht zijn in een mens is die fysieke balans er ook gemakkelijker.
Wie zijn volgens jou androgyner, mannen of vrouwen?
Dat weet ik niet. Het hangt van de cultuur en de omstandigheden af. Zoals je weet scheidt het hart oxytocine af. ’t Liefdeshormoon. ‘t Komt in het bloed bij verliefdheid, tijdens de orgastische reflex en wanneer een moeder haar kind zoogt. Vrouwen scheiden er van nature meer van af dan mannen. Het afscheiden ervan kan aanstekelijk werken bij een hechte band. De productie bij de een zet dan aan tot de productie bij de ander. Mannen scheiden negen tot twintig keer zoveel testosteron af, het hormoon dat aanzet tot actie en agressie.
De man-vrouwverhouding is nog verre van ideaal. Komt dat ook door natuurlijke verschillen tussen man en vrouw?
Dat speelt zeker mee. Over de verschillende hormoonhuishouding en in hoeverre mannelijke en vrouwelijke hersenen verschillen, schrijf ik uitgebreid. Er is veel onderzoek gaande op dit gebied, De negen tot twintig keer hogere testosteron productie van mannen bijvoorbeeld leidt tot meer adrenaline en noradrenaline afscheiding. Dat zet aan tot actie en agressie. Vechten en vluchten gaat hen daardoor gemakkelijker af dan vrouwen. Maar ook zich voortplanten. Verkrachting, roof en geweld kunnen reflexen zijn van het instinct dat aanzet om de soort in stand te houden. Bij vrouwen ligt dat anders. Hun instinct tot zelfbehoud en instandhouding van de soort richt zich meer op beschermen, behouden en verzorgen. Vrouwen voelen zich aangetrokken tot mannen die het beste zaad lijken te leveren en het nest kunnen verdedigen. Het wapen dat ze hanteren, wanneer deze veiligheid in gevaar lijkt, is manipulatie, vaak in de vorm van verleiding.
Hoe zit het dan met de androgynie wanneer mannen en vrouwen zo’n verschillend gedrag vertonen?
In principe hebben we, vanuit onze ontstaansgeschiedenis, beide mogelijkheden maar door de manifestatie als man of als vrouw in de wereld ontstaat een voorkeursgedrag dat in interactie met de omgeving zichzelf versterkt of verzwakt, dus ook fysiek. De tijd is volgens mij, nu rijp voor de switch om beide mogelijkheden te benutten.
Ik had eerst als titel ‘Op het scherp van de schede’. Ja, schede, niet snede. Een woordspeling. Op het scherp van de schede wordt een strijd gestreden of vinden mooie scheppingen plaats. Dit aantrekken en afstoten is een evolutionair gegeven. Er waren niet veel mensen die ‘Op het scherp van de schede’ een goede titel vonden. Het is natuurlijk ook wel wat rauw.
Vind jij jezelf rauw?
Ik houd ervan om man en paard te noemen. In dit geval man en vrouw. Er zijn feiten waar we niet omheen kunnen en er zijn evenveel mogelijkheden die aangegrepen kunnen worden. Ik schrijf vanuit verwondering en bewondering voor het leven en de evolutie. En leven is zoals ik al vaker heb aangehaald, in het Aramees, de taal die Jezus sprak, hetzelfde woord als adem, liefde en het goddelijke. Jezus was een androgyn mens.
Jezus was ook een man die het over god de vader had.
Nou dat zit anders. Het 'onze vader' was oorspronkelijk 'het onze vader en onze moeder'. Uit de Nag Hammadi geschriften blijkt dat Jezus over de gelijkwaardigheid van man en vrouw predikt en dat hij god ziet als mannelijk zowel als vrouwelijk, dus androgyn. In het Thomasevangelie beantwoordt Jezus de vraag die hem door een van de apostelen wordt gesteld over hoe zij het Koninkrijk Gods zullen betreden, met:
‘Als ge van twee ėėn zult maken
en het binnenste als het buitenste
en het buitenste als het binnenste
en het bovenste als het onderste
om het mannelijke en het vrouwelijke
tot ėėn te maken
opdat het mannelijke niet mannelijk blijve
en het vrouwelijke niet vrouwelijk
Je schrijft ook over andere androgyne godheden.
Oh ja , ik heb er een heel hoofdstuk aan gewijd. Eigenlijk over de ontwikkeling van de godinnen wereld via androgyne godheden naar goden en uiteindelijk één godendom. Ik breng dit in verband met de ontwikkeling van de mensheid en de rollen waarin mannen en vrouwen ten opzichte van elkaar terecht kwamen.
Ben je feministisch?
Nee, niet. Ik plaats het mannelijke en het vrouwelijke in een ruimer perspectief door het vanuit een psychologische en spirituele invalshoek te benaderen. Het perspectief van iets dat de ene kant op kan gaan, de bezwering van angst met korte termijn oplossingen, zoals elkaar bevechten. Of de andere kant op, bijvoorbeeld door samen te werken. Miljoenen jaren geleden gingen onze voorouders, de eencellige bacteriën door de noodzaak om te overleven gedreven op in meercellige organismen. Gemeenschappen. Die onderneming lukte doordat het eigenbelang ook de gemeenschap diende. Met de mannelijke en vrouwelijke pool kunnen we ook verschillende kanten uit. Het kan een elegant, verrukkelijk, vruchtbaar krachtenspel zijn waaruit de mooiste creaties voortkomen of een alles vernietigend krachtenveld. Eigenlijk schrijf ik over de eenheid die alle tegenstellingen met elkaar verenigen.
Het is een belangrijk universeel principe dat alles twee kanten heeft, wat Chinezen Yin en Yang genoemd hebben.
Je legt dus heel veel verbanden.
Ja dat doe ik. Ik probeer eigenlijk altijd het hele plaatje te zien en te voelen. Als ik de achtergrond van iets zie , zie ik ook al gauw waarom het zich zo of zo heeft ontwikkeld en eigenlijk ook waar het op uit kan draaien als het automatische patroon niet wordt doorbroken.
Je zegt dat een androgyn mens meestal verrukkelijke seks heeft. Je schrijft daar uitgebreid over...
Ja, nou en of! Een heel hoofdstuk over androgyne seks met oefeningen erbij. Het gaat dan meer over een erotsche hartverbinding. Dat is heel tantrisch, onbevangen. Andere koek dan het vozen wat veel mensen doen. Geven en ontvangen worden als één stroom ervaren. Androgyne seks overstijgt het instinct dat is gericht op instandhouding van de soort. De ruimte hiervoor is ontstaan doordat seks ook een sociale functie heeft gekregen. Als twee mensen van elkaar houden en ook lekker seksen schept dat een sfeer in huis die een warm draagvlak voor kinderen vormt. Die hoeven dan niet persé uit dat paar voortgekomen te zijn. Het kunnen dus even goed mannen met mannen, als vrouwen met vrouwen zijn die voor de kinderen zorgen. Erotische hartverbintenissen hebben trouwens een hele goede uitwerking op de geestelijke en lichamelijke gezondheid van de betrokkenen maar ook op de wijde omgeving. Het schept een energieveld dat zich ver voorbij een tête a tête uitstrekt.
Werkt een tantrisch energieveld altijd gunstig uit op iedereen?
Nee. Er zijn mensen die zijn gewend aan ruzie en schreeuwpartijen. Wanneer ze hebben geleerd daarin op hun manier te overleven voelen ze zich daarmee in zekere zin veiliger omdat dat bekend terrein is. Het is vertrouwd.
Dat brengt me op het volgende verband dat ik leg. Het verband tussen karakter en lichaamsbouw. Iemands karakter is voor een deel gebaseerd op een strategische levenshouding die een kind zich eigen maakt om zich veilig te kunnen voelen. Als een kind op zijn ouders lijkt, betekent het in veel gevallen dat het hun strategie heeft overgenomen omdat die veilig voelt.
Een strategische levenshouding houdt in dat primaire impulsen worden omgebogen in een bepaald gedrag. Soms vertoont iemand in de ene situatie een heel ander gedrag dan in de andere. Dat komt doordat de ene situatie een andere emotie aanraakt dan de andere en daarbij voelt een andere houding veiliger. Sommige mensen hebben vanaf hun conceptie een opeenstapeling van strategieën opgebouwd waarmee ze het hoofd boven water houden in hun leven. Dus als iemand zijn hart open heeft en veel oxytocine afscheidt kan dat bij iemand die zijn hart niet open heeft als bedreigend voelen. Een gesloten iemand heeft meestal ook een lichaamsstructuur die dat uitdrukt
Vanaf de conceptie kun je al geconditioneerd zijn, zeg je?
Ja, in de baarmoeder kan het vruchtbeginsel al ineenkrimpen door angsten van de moeder.
Hoe ziet zo een lijf er dan uit?Daar heb je geen tekening van gemaakt in het boek,dacht ik.
Jawel, het is de eerste tekening. Iemand die al in de baarmoeder of rondom de geboorte ernstig is getraumatiseerd en waarbij dat niet is gecompenseerd, maakt zich onzichtbaar door zich terug te trekken. Hij heeft vaak een gecompartimenteerd lijf. Het ziet eruit alsof de benen bij de bakker zijn gekocht, de armen bij de groenteboer, het hoofd bij de slager en de romp ergens uit een kast is gehaald. De blik van zo iemand staat vaak op oneindig.
Hij kan er wel weer een strategie overheen hebben gelegd bijvoorbeeld ervoor zorgen altijd de baas te zijn. Hij blaast zich dan letterlijk op en dat zie je in het hoofd en het bovenlijf.
Het thema van dit boek komt ook in je andere boeken terug....
Er is een overeenkomstig grondthema: afsplitsing van de heelheid, de gedragsmatige gevolgen ervan, hoe die specifiek doorwerken in iemands geestelijke en lichamelijke gezondheid en hoe terug te keren naar de heelheid. Ik benader het steeds vanuit een andere invalshoek.
Is je boek confronterend?
Nou ja kijk , ik heb het altijd wel over verantwoordelijkheid nemen, versus pamperen en gepamperd willen worden. Ik deel geen lollies uit. Ik stel me op als ervaren medereiziger op deze ontdekkingsreis naar de androgyne mens. Gewoon lekker durven leven en op eigen benen staan. Niet van alles verwachten van anderen of van alles moeten van jezelf . Je leven en werk verlopen dan even efficiënt als een bron die ontspringt en stroomt waar bedding is. Het boek inviteert tot avontuurlijk leven vanuit de nieuwsgierigheid en onbevangen scheppingsdrang van een kind. Dat is ons levenselixer. Ons innerlijke kind voelt zich veilig als we androgyn durven zijn , met andere woorden: als we liefde paren aan kracht.
Wat brengt je tot schrijven?
Ik kan het niet laten om te schrijven. Ik heb een lekkere schrijfplek. Ik vind het heerlijk om me in de schrijf stroom te begeven. Ik kom dan in contact met iets dat mij overstijgt. Ik overzie en voel dan hoe wij mensen, inclusief mijzelf, door angst en de bezwering ervan worden gedreven. We zijn ons het potentieel daaronder vaak niet bewust. Onbewustheid is, denk ik, de grootste boosdoener waardoor dingen misgaan. Het worden automatismen, zoals troostgedrag en wat daar weer allemaal uit voortvloeit. Wat ik in de krant heb gelezen of het nieuws , t.v.programma’s, het hele wereldgebeuren, vaak ook zo mooi in romans zichtbaar gemaakt roepen allemaal hun specifieke onbewuste reflexen op. Er heerst zoveel onbewustheid over motieven en mogelijkheden.
Al schrijvende ben ik aan het wakker schudden. Ook mijzelf. Welke mogelijkheden laten we allemaal onbenut? Ik zie ook dat er mogelijkheden wel worden benut. En ik zie de draaikolk van verwarring Naast alle vastgeroeste gewoontes waar we onze toevlucht toe nemen verandert er natuurlijk ook van alles. Ik probeer een draagvlak te scheppen waarop het veilig voelt om je levenshouding te gaan doorzien en je te openen voor wat er nog meer mogelijk is. Een van die nieuwe mogelijkheden is de androgyne mens in jezelf weer te ontdekken en te laten groeien en bloeien.